Prof. Arnoldus Goedbier

Het begon allemaal in 1872 toen Jules Vanneste, een slimme boer uit Oostkamp, zijn intrek nam in de toen bestaande stokerij en mouterij 't HAMERKEN. Reeds van in de 15de eeuw was op die plaats een herberg met die naam. Drie eeuwen later kwam bij de herberg een stokerij. Jules begon er van 1889 bier te brouwen om nog geen vijftien jaar later de tweede belangrijkste van de 31 Brugse brouwerijen te zijn. Een gloednieuwe mouterij draaide van af 1898 op volle toeren. Toen de verkoop van bier sterk steeg werd de stokerij in 1902 stilgelegd.

De zonen Cyrille, Victor en Camille Vanneste konden de taak van hun vader verderzetten. Tijdens de eerste wereldoorlog werden de koperen ketels door de Duitsers opgeëist, maar vanaf 1917 werd opnieuw gestart met ijzeren ketels. Buiten het klassieke hoge gistings tonnenbier werd nu ook reeds bier op flessen getrokken. Men kende er zelfs een Brugse Gueuze.

Om de concurrentie met de lage gistingsbieren van brouwerij De Arend aan te gaan, namen de Vannestes in 1919 deel aan de oprichting van de coöperatieve ‘Brasserie du Lac’ (brouwerij De Lac), die als lage gistingsbrouwerij werd ingericht. Zo konden zij de investering in de dure technische uitrusting delen met 44 andere brouwers, aandeelhouders.  
De jonge generatie zorgde voor vernieuwing van de installatie om bier met lage gisting te brouwen. In 1928 schakelde de brouwerij Henri Maes (De Halve Maan) over naar bier met lage gisting, gevolgd door ‘t Hamerken in 1931. Dat vergde de nodige dure koelinstallaties en zware investeringen.. De koelinstallaties hielden zelfs het hoofd koel van de opvolger, want Jacques Vanneste richtte met zijn familie in 1940 de p.v.b.a. 't HAMERKEN op.

Naast de Triumph-pils en de Sonnenbraü, een dortmuntertype, werd ook nog een Brugse Tripel gebrouwen, een donkerkleurig licht bier met een alcohol gehalte van 6,5%. Er kwam ook nog een gelegenheidsbier voor de Brugse Monumenten, maar dit was wellicht de voorbode voor het stilleggen van de mouterij in 1976. De gevel van de mouterij is nog te zien vanuit het Verbrand Nieuwland.

Onbewust was in Brugge een industrieel Archeologisch Museum geboren, maar dit duurde maar tot in 2005.

Nog vóór brouwerij 't HAMERKEN zijn bijltje er bij neerlegde werd vanaf 1980 het patersbier van Steenbrugge gebrouwen. Dit bier werd oorspronkelijk tussen 1914 en 1943 door de paters zelf gebrouwen als tafelbier voor eigen gebruik. Het opeisen van de koperen ketels door de Duitsers bracht hieraan een einde. De paters maakten alleen nog fruitwijnen. De biertraditie werd in 1958 terug opgenomen door brouwingenieur Broes van de coöperatieve brouwerij DE LAC. De productie werd echter bruusk gestopt bij de overname van DE LAC door brouwerij LEOPOLD uit Brussel, die het patersbier toen liet brouwen door de opgeslorpte brouwerij Lootvoet uit Overijse. 

Voor het eerst werd dit patersbier gebrouwen buiten de stad. Vanaf 1972 was het brouwerij Costenoble uit Esen-Diksmuide die het brouwen van het Steenbrugse patersbier op zich nam. Pas in 1980 bracht een overeenkomst van brouwerij ’t HAMERKEN met de Paters Benedictijnen het bier terug naar Brugge.

In 1982 kwamen voor de laatste keer de accijnzenbeambten naar 't HAMERKEN. Het handelsfonds werd door Brouwerij Haacht overgenomen en de laatste grote brouwerij van de stad dreigde te verdwijnen, ware het niet dat Toon Denooze van brouwerij De Hopduvel te Gent, de brouwketels warm bleef houden door er het tweede beste bier ter wereld te brouwen, namelijk Het Stropke.

Meer info kan je lezen in het boek Van 't Hamerken tot De Gouden Boom uitgegeven in 2002 door vzw Levend Archief Brugge en vzw 't Hamerken, vereniging voor brouwerijgeschiedenis.
De teksten in het boek zijn van : Henk Anseeuw, Jan D'hondt, Yvette Kemel en Paul Vanneste.

Het boek is te bestellen bij vzw 't Hamerken Brugge, of via deze webshop € 10 + verzendingskosten.

Het in dit boek behandeld huis getuigt van een niet aflatende artisanale en later zelfs industriële activiteit, waarbij brouwen, stoken en de consumptie de rode draad vormen in dit verhaal van mensen die komen en gaan, van wisselende activiteiten gepaard gaande met vakmanschap en noeste arbeid.